سخن روز:

elpa

با سلام
به منظور عملیات تنش زدایی، peening بر روی هر لایه جوش چگونه باید انجام شود؟ شدت peening و زمان آن.
همچنین هر پاس جوش بلافاصله بعد از جوشکاری باید مورد peening قرار گیرد و یا باید پاس جوش سرد شده و پس از رسیدن به دمای محیط می باید عمل peening انجام شود؟
با تشکر

khodaparasti

با درود

از آنجایی که پرسشتان را در این تالار (دستورالعمل جوش (WPS) و تاییدیه آن (PQR)) مطرح کرده اید باید بگویم تنها در دو جا از این واژه در کد، سخنی به میان آمده است، یکی بند QW-410.26 است که در آن اضافه شدن یا حذف شدن peening در زمره ی متغیرهای غیر اساسی دانسته شده است و دیگری در QW-492 که تعریف آن درج شده است.
Peening فرآیندی است که در ان با ضربات آهسته روی سطح جوش و ناحیه مجاور آن (توسط چکش های سبک نیم کیلویی، ابزارهای پنوماتیک با فشار هوای حدود 25psi ، ساچمه زنی و ...) عمل تنش زدایی انجام شده یا ممکن است برای افزایش مقاومت خستگی به کار رود ( همانند ساچمه زنی شیشه های پنجره هواپیما به منظور ایجاد تنش فشاری در آن). باید دانست برداشتن سرباره (گل جوش)، peening محسوب نمی گردد.
در مورد انجام دادن یا ندادن peening اختلاف نظر وجود دارد. برخی بر این باورند که peening باعث کار سخت شدن فلز می شود که همین امر کاهش داکتیلیتی و افزایش خطر ترک خوردن را به دنبال خواهد داشت و نیز انجام peening خود باعث ایجاد تنش در قطعه می گردد. برخی دیگر به مزیت آزاد سازی تنش های باقیمانده و بهبود کیفیت جوش با این روش اشاره می کنند. آنچه معمولا در مورد آن اتفاق نظر وجود دارد این است که peening برای پاس ریشه و پاس آخر نباید انجام شود. انجام این روش در پاس ریشه ممکن است سبب ایجاد ترک و یا جابجایی دو قطعه ای که باید به هم جوش گردند، شود، همچنین استفاده از این روش در پاس آخر هم مجاز نیست چون دیگر پس از آن اعمال حرارت وجود ندارد تا کارسختی حاصل از این روش را از بین ببرد و ناحیه را آنیل کند (البته در بند (UW-39(a از Section VIII Div 1 این مورد در صورت انجام PWHT پذیرفته شده است)
توصیه شده است peening زمانی انجام شود که دمای فلز جوش بیش از 450 درجه سانتیگراد یا کمتر از 150 درجه سانتیگراد باشد زیرا در بازه های دمایی دیگر به دلیل کاهش داکتیلیتی امکان ایجاد ترک وجود خواهد داشت. البته در منبع معتبری دیدم گفته شده بود که peening بلافاصله پس از رسوب دادن فلز جوش، برای حداقل کردن تنشهای باقیمانده کافی خواهد بود.
با توجه به آنچه گفته شد، بیشتر Spec ها و کدها انجام peening را مجاز نمی دانند و روشن است که به چگونگی آن هم نمی پردازند اما یکی از استثنائات در این باره که چند سال پیش بنا بر ضرورتی با آن برخورد داشته ام، AWS D14.1 با عنوان زیر است:
Specification for Welding of Industrial and Mill Cranes and Other Material Handling Equipment
در بند 5.8 این استاندارد به روشهای مختلف و چگونگی انجام این روش در حد یک صفحه پرداخته است که بد نیست نگاهی به آن بیندازید.

پاینده باشید.