گیج های اندازه گیری

[رسالت]

بازرسی چشمی VT
.
نوشته شده توسط : یونس رسالت

این نوع بازرسی قبل از آنکه اولین قوس جوش الکتریکی زده شود آغاز می گردد. مواد مورد جوشکاری باید از لحاظ مشخصات تعیین شود یعنی کیفیت، اندازه، تلرانس، تمیز وعاری بودن از هر گونه عیبی مورد بازرسی قرار گیرند. مواد خارجی از قبیل گریس، رنگ، روغن، فیلم اکسید و.... باید زدوده شوند قطعاتی که مورد جوشکاری قرار می گیرد باید از نظر ابعادی، کیفیت سطحی کنترل شوند. قطعات صدمه دیده که دارای پیچش میباشند ویا اینکه خم شده یا اینکه خوب بریده نشده باشند باید تعمیر گردیده ویا مورد استفاده واقع نشوند.
هم محوری وچگونگی استقرار قطعات بوسیله قرار (JIG) وقید باید کنترل شود. پخ زدن اتصالات بادی مورد استفاده واقع نشوند.
بازرسیهای قبل از آغاز جوشکاری می تواند شامل نوع الکترود، اندازه ومیزان ولتاژ وآمپر و همچنین نیازهای پیش گرم کردن وپس گرم کردن باشد. به فرض آنکه نیازهای مقدماتی به خوبی برآورده شده باشد، مهمترین مرحله بازرسی پس از عملیات جوشکاری عبارت از یافتن عیوب زیر است:
-خلل وفرج
-سوراخهای کرمی شکل
-سرباره
-خط سرباره
-عدم ذوب
-عدم نفوذ
-ترکها
-بریدگی کناره جوش(سوختگی)
بازرسی چشمی، لایه های جوش را از نظر مقعر(Concave) ویا محدب (Convex) بودن بررسی می کند وهمچنین از نظر زیر جوش Under weldingو روش جوش Over welding کل جوش را مطالعه می کند. حتی اگر قرار باشد جوش بوسیله روشهای دیگر مانند التراسونیک، رادیو گرافی( پرتو نگاری) ویا .... مورد آزمایش قرار گیرد می توان بوسیله روش چشمی جوش را مورد بررسی قرار داد.
در بازرسی چشمی جوش باید به سه جنبه کلی توجه شود:
الف) اندازه های جوش مخصوصا در جوشهای گرده ای شکل که بایستی مطابق نقشه و استانداردها باشد.
ب) میزان نفوذ در اتصالاتی که از یک طرف جوشکاری می شوند.
ج) معایب سطحی که در بالا ذکر شد.
به وسیله روش چشمی می توان عیوب موجود در سطح جوش را ازقبیل ترک، تخلخل و نامساوی بودن ساق جوش را آشکار کرد و به روشهای پیچیده دیگر متوسل نگردیم. می توان انحراف از ابعاد جوش، پیچش و اشکالات ظاهری را با بازرسی چشمی آشکار نمود.
برای بزرگنمایی جوش لازم است سطح جوش از هر گونه سرباره (slag) کاملا تمییز گردد.
می توان از ذره بین با بزرگنمایی 10، ترکهای ریز و سایر عیوب را مشخص نمود. استفاده از سند بلاست برای آماده کردن جوش جهت بازرسی باید اجتناب شود. زیرا ترکها ممکن است پر شده و غیر قابل رویت گردند.
1-1- آشنایی با انواع گیجهای جوشکاری و نحوه کار با آنها در بازرسی ابعادی جوشها
وظیفه گیجهای جوشکاری عبارتند از:
1- کنترل ابعادی قطعات و اتصالات مورد جوشکاری آماده شده
2- کنترل سطوح شیب دار پخ خورده ار نظر زاویه سطح شیب دار پخ خورده
3- کنترل فواصل لازم بین قطعات جهت مونتاژکاری آنها
4- کنترل هم سطح بودن یا نبودن قطعات قبل از مونتاژ وجوشکاری
5- کنترل واندازه گیری عیوب احتمالی برروی سطح جوشها از نظر طول، عرض و عمق آنها
البته گیجهای مورد استفاده بسیار متنوع می باشد. گاهی گیجی را برای یک منظور بکار میبرند و گاهی نیز گیجهایی که چندین کار می توانند انجام دهند استفاده می شود. آنچه که مهم است دسترسی به اهداف فوق می باشد و باید در این راستا ابزار مناسب مربوطه را تهیه نمود.

انواع گیجهای جوشکاری
گیج Fillet
این گیج بیشتر برای اندازه گیری گرده های جوش با اندازه 1/8 تا 1 اینچ (3،2-25 میلیمتر) به کار می رود. این گیجها همچنین تحدب وتقعر گرده های جوش را نیز اندازه گیری می کند.


روش اندازه گیری مشخصات جوش با گیج FILLET

گیجهای چند منظوره
یک گیج چند منظوره قادر به انجام چندین اندازه گیری مانند اندازه گیری تحدب وتقعر جوش، گرده جوش واندازه ریشه می باشد. از انواع آن می توان به گیجهای AWS و Cambridge-type اشاره نمود .
گیج AWS
این گیج برای تعیین مشخصات جوشهای گوشه ای ولبه ای کاربرد دارد. این گیج قادر به اندازه گیری
تلرانس تحدب وتقعر جوشها که از قبل برای آن تعیین شده است، می باشد. این گیج همچنین قادر به اندازه دگیری گرده های جوش نیز می باشد.

در شکل زیر روشهای مختلف انجام کار با گیج AWSنشان داده شده است.

گیج کمبریج (Cambridge)

گیج Cambridge چند منظوره قادر به اندازه گیری موارد زیر در واحدهای اینچ ومیلیمتر می باشد:
- زاویه آماده سازی 0 تا 60 درجه
- اضافه فلز جوش
- عمق بریدگی لبه ها(Undercut)
- عمق(Pitting)
- اندازه ریشه
- ارتفاع گرده جوش
- عدم همطرازی
- اندازه گلویی جوش گوشه ای
- طول گرده جوش

گیج HI-LO
این گیج که گیج(Mismatch) نیز نامیده می شود برای اندازه گیری همطرازی داخلی اتصالات لوله به کار می رود. بعداز وارد کردن وقرار دادن گیج، پیچ انگشتی رابسته و گیج در آورده می شود تا عدم همطرازی معلوم می شود.

این گیج می تواند برای اندازه گیریهای زیر نیز به کاررود:
-ارتفاع گرده جوش
- فاصله اتصال (fit-up)
- زاویه آماده سازی
- عدم همطرازی داخلی
- مسیر جوش، جوشهای مدور
- ضخامت دیواره جوش