موقعیت نمونه تست ضربه

[elpa]

با سلام
موقعیت انتخاب نمونه تست ضربه از نمونه PQR چگونه باید باشد؟ منظورم این هست که وقتی شما قطعه ای به ضخامت 20mm دارید که می خواهید PQR بگیرید، نمونه های تست ضربه که ضخامت 10mm دارند از کدام موقعیت نسبت به سطح یا ریشه جوش باید انتخاب شوند؟ آیا این مهم هست؟
ارزیابی تست ضربه برای نمونه با ضخامت 5mm چگونه باید باشد؟ نمونه تست ضربه با چه سایزی باید تهیه شود؟
با تشکر

[M.chekavi]

سئوال بسيار جالبي است زيرا اكثر بازرساني كه در تست هاي مخرب حضور مي يابند متاسفانه صرفا فقط به جواب نتايج اكتفا نمونده و از بازرسي و بررسي مراحل آماده سازي و تاثير آن بر نتايج غافل مي مانند.
• محل انتخاب نمونه تست ضربه نسبت به ضخامت قطعه در استانداردي كه PQR را بر اساس آن انجام مي دهند يا SPEC پروژه ذكر شده است.

• طبق ASTM A370در صورتيكه ضخامت نمونه فلت كمتر از 11ميليمتر باشد امكان تهيه نمونه چارپي FULL SIZE مقدور نبوده و از نمونه هاي چارپي SUB SIZE استفاده مي شود كه سايز(ضخامت) آنها در استاندارد هاي مختلف از قبيل ASTM A370 و API 5L و ASME SEC IX و AWS D1.1 ذكر شده است. (A370 در اكثر استاندارد ها و اسپك ها رفرنس است)
• در خصوص قطعاتي كه بصورت لوله بوده و آزمون و PQR بر حسب API 5L مي باشند الزام به نمونه گيري و تعيين سايز نمونه بستگي به قطر و ضخامت لوله دارد كه در TABLE 14 (REV 2004) يا TABLE 22 (REV 2008) ذكر شده است.

• نمونه هاي SUB SIZE در استاندارد هاي مختلف متفاوت مي باشد بعنوان مثال در API 5L ضخامت نمونه ها بصورت 1/2 ، 2/3 و 3/4 ضخامت نمونه FULL SIZE است در حاليكه در ASTM A370 بصورت 1/4، 1/3 و 1/2 ، 2/3 و 3/4 ضخامت نمونه FULL SIZE است. بايد از بزرگترين سايز ممكن استفاده نمود.

• طبق ASME IX QW.171.3 محل نمونه گيري چارپي بايد توسط هر section از ASME كه اين تست را الزام نموده است مشخص شود. بعنوان مثال طبق ASME VIII UG.84 سطح نمونه چارپي بايد حدود 1.5 ميليمتر زير سطح قطعه اصلي باشد. اين فاصله در بيشتر اسپك هاي 2ميليمتر است.

• در صورتيكه جوش دو طرفه باشد معمولا نمونه بگونه ايي تهيه مي شود كه محل تلاقي جوش ها در نمونه قرار گيرد. همچنين اگر ضخامت قطعه بالا باشد نمونه از ROOT و CAP تهيه ميشود.(مراجعه به اسپك)

[khodaparasti]

با سپاس از جناب چکاوی، در ادامه توضیحات کامل ایشان شایان گفتن است اگر استاندارد اروپایی مرجع باشد EN 875 انواع موقعیت آزمونه های شارپی را به خوبی توضیح داده است. در این مورد ISO 9016 با عنوان :

Destructive tests on welds in metallic materials - Impact tests - Test

specimen location, notch orientation and examination

نیز وجود دارد که به صورت Identical از سوی سازمان ملی استاندارد پذیرفته شده و با شماره ISIRI ISO 9016 در خردادماه 1390 منتشر شده است.